İSTANBUL – Ülkemizin kaçınılmaz bir gerçeği olan depremler, özellikle son günlerde İstanbul başta olmak üzere birçok bölgede yeniden gündeme geldi. Depreme dayanıklı akıllı binalar inşa eden Tonbullar Bilge Group Başkanı Bilgehan Çapraz, vatandaşları hem ev alırken dikkat etmeleri gerekenler hem de kentsel dönüşüm sürecindeki aksaklıklar konusunda uyardı.

Ev Alırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Çapraz’a göre ev alırken ilk olarak iskan belgesi ve yapının Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı onaylı prosedürlere uygun olup olmadığına bakılmalı. Bu uygunluk, bakanlık tarafından verilen bir sertifika ile belgeleniyor. Aynı zamanda, yapıyı inşa eden firmanın geçmiş projeleri ve güvenilirliği de büyük önem taşıyor.

Kahramanmaraş depreminden sonra yapı denetim süreçlerinde ciddi iyileştirmeler yapıldığını belirten Çapraz, 2010 sonrası yapılan binaların genel olarak mevzuata daha uygun, denetimli ve entegre sistemler çerçevesinde inşa edildiğini ifade etti.

Mevcut Evimiz Depreme Dayanıklı mı?

Vatandaşların yaşadıkları binanın dayanıklılığını öğrenebilmeleri için sertifikalı firmalara başvurarak “riskli yapı raporu” alabileceklerini belirten Çapraz, bu süreçte demir donatısı ve beton kalitesinin detaylı şekilde incelendiğini söyledi. Özellikle 2000 yılından önce yapılmış binaların büyük risk taşıdığına dikkat çekti. “Her deprem, binalarda gözle görülmeyen hasarlar bırakabilir,” diyen Çapraz, bu nedenle düzenli kontrolün önemini vurguladı.

Kentsel Dönüşümde Hangi Zorluklarla Karşılaşılıyor?

Kentsel dönüşüm sürecinde yaşanan en büyük sorunun yavaş ilerleyen bürokratik işlemler olduğuna dikkat çeken Çapraz, bir ruhsat alım sürecinin bile 8-9 ayı bulabildiğini belirtti. Bu durumun, pek çok inşaat firmasını sektörden çekilmek zorunda bıraktığını ifade etti.

Ada bazlı dönüşümün hâlâ büyük zorluklar içerdiğini söyleyen Çapraz, devletin %51 çoğunlukla süreci başlatmasına rağmen uygulamada ciddi yavaşlık yaşandığını dile getirdi. İstanbul’daki mevcut yapı stokunun tamamen yenilenmesinin 20-30 yıl sürebileceğini belirtti.

Ayrıca, kentsel dönüşümün ekonomik değeri yüksek olan bölgelerde (Kadıköy, Etiler, Beşiktaş) daha hızlı ilerlediğini; ancak Bağcılar, Esenler gibi ilçelerde bu hızın oldukça düşük olduğunu söyledi.

Yeni Daireler Neden Daha Küçük?

Yeni yapılan dairelerin küçülme nedenine de değinen Bilgehan Çapraz, bunun genellikle arsa değeri ve proje özellikleriyle ilgili olduğunu belirtti. “Devlet kredi ve teşvik sağlasa da bazı kat malikleri süreci yalnızca ‘rantsal dönüşüm’ olarak değerlendiriyor,” dedi. Ancak burada asıl sorunun, “Büyük ama riskli bir ev mi, yoksa küçük ama güvenli bir ev mi?” tercihi olduğunu vurguladı.

Son Söz: Hızlı ve Hatasız Hareket Zorunluluk

Artan enflasyon ve krediye erişim zorluklarının, inşaat firmalarını da olumsuz etkilediğini söyleyen Çapraz, kentsel dönüşümün sağlıklı ilerlemesi için yalnızca müteahhitlerin değil, belediyelerin ve uygulayıcı kurumların da hızlı, şeffaf ve etkili çalışması gerektiğini söyledi. “Deprem gibi bir gerçekle yaşarken, hızlı ve hatasız hareket etmek artık bir tercih değil, zorunluluk,” diyerek sözlerini tamamladı.

​​​​​​​